Yerel seçimlerde, 28 milyon 929 bin 732’si kadın, 28 milyon 128 bin 904’ü erkek toplam 57 milyon 58 bin 636 seçmen, 194 bin 390 sandıkta oy kullanacak. Peki, Seçim yasakları ne zaman başlayacak? İşte seçim günü yasakları…
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) 31 Mart 2019 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Genel Seçimi için belirlediği propaganda serbestliği ve seçim yasakları 21 Mart günü başladı.
YSK’nın Seçim Takvimi’ne göre, bugün başlayan propaganda serbestliği ve bir kısım yasaklar bugün saat 18.00’de sona erdi.
Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar yazılı basında ilan ve reklam yoluyla ya da internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda yapabilecek.
Seçim süresince genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim kurullarının gösterdiği meydanların dışında toplu olarak sözlü propaganda yapılması yasak olacak.
Açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonundan, güneşin doğmasına kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılması da yasaklar arasında bulunuyor.
Vatandaşların elektronik posta adreslerine gönderilecek mesajlar ile taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılamayacak. Ancak siyasi partiler kendi üyelerine her zaman sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderebilecek.
Oy verme gününden önceki 10 gün içinde yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde ya da vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve herhangi bir surette dağıtılması yasak olacak.
Bu sürenin dışında yapılacak yayınların, tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması gerekecek. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak.
Bu kurallara aykırılığın tespiti halinde Cumhuriyet Başsavcılıklarına, Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna (RTÜK), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirimde bulunulacak.
SANDIK ALANI TEDBİRLERİ
Sandık alanında alınacak tedbirler, seçmenlerin sandık başı işlemlerini izlemelerini engelleyecek nitelikte olamayacak. Sandık kurulu başkanının çağırdığı zabıta kuvvetleri dışında zabıta amir ve memurları ile resmi üniforma giymiş kimseler ve silah taşıyanlar sandık alanına giremeyecekler.
YSK’nin aldığı karara göre, seçime katılma yeterliliği olan siyasi partiler, seçimlere girmediği yerlerde de müşahit bulundurulabilecek, sayım, döküm ve birleştirme işlemlerini takip edebilecek. Sandık başında seçmene vereceği oy hakkında hiç kimse müdahale, telkin ve tavsiyede bulunamayacak. Seçmenler oylarını kullandıktan sonra sandık başından ayrılacak.
Okuma-yazma bilmeyen seçmene, yardım istemesi durumunda, sandık kurulu başkanı parti işaretlerinin hangisinin hangi partiye ait olduğunu açıklayacak.
SEÇİM YASAKLARI
Seçim Takvimi’ne göre, 21 Mart’ta başlayan propaganda serbestliği ve bir kısım yasaklar 30 Mart Cumartesi günü saat 18.00’de sona erecek.
Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar yazılı basında ilan ve reklam yoluyla ya da internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda yapabilecek.
DOĞUDA 1 SAAT ÖNCE BAŞLAYACAK
Oy verme işlemi Tükiye’nin doğusundaki illerde saat 07.00’de başlayıp, saat 16.00’da sona erecek. Bu iller şöyle:
“Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis.”
Diğer illerde ise oy kullanma işlemi saat 08.00’de başlayıp, saat 17.00’de bitecek.
TÖRENLERE AİT YASAKLAR
Seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde, devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ile bunlara bağlı daire ve müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişilikleri ve Bankacılık Kanunu’na tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla (açılış ve temel atma dahil) törenler tertiplenmesi, nutuklar söylenmesi, demeçler verilmesi ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunulması yasak olacak.
Söz konusu kuruluşlar ile kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar, seçmenin oyunu etkileyebilecek girişimlerde bulunamayacak.
RESMİ HİZMETE MAHSUS ARAÇLAR KULLANILAMAYACAK
Aynı süre içinde bakanlar ile milletvekilleri yurt içinde yapacakları seçim propagandasıyla ilgili gezileri makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapamayacak. Bu maksatla yapacakları gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlama törenleri yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek.
HEDİYE VE EŞANTİYON DAĞITILAMAYACAK
Seçime katılan siyasi partiler ve adaylar kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD, DVD gibi her türlü yayını dağıtmakta serbest olacak, belirtilen yayın veya malzemeleri dağıtacak kişiler ise 18 yaşını doldurmuş olacak. Ancak siyasi partiler ve adaylar belirtilen malzemeler dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtamayacak, bunları üçüncü kişiler ya da kurum ve kuruluşlar aracılığıyla dağıttıramayacak.
Seçim bürolarındaki ilan ve reklam malzemeleri 30 Mart Cumartesi günü saat 18.00’e kadar kaldırılacak, seçim bürolarının faaliyetleri de bu tarih ve saatte son bulacak.
SEÇİM GÜNÜ YASAKLARI
Seçim günü ise saat 06.00’dan gece saat 24.00’e kadar, her ne suretle olursa olsun alkollü içki satılması, içkili yerlerde ve umumi mahallerde her çeşit alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak. Oy verme süresince kahvehane, kıraathane ve internet kafeler gibi bütün umumi eğlence yerleri kapalı olacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnız yemek verilebilecek.
DÜĞÜNLER SAAT 18.00’DEN SONRA YAPILABİLECEK
Oy verme günü düğünler seçim yasaklarına ve belirtilen kurallara uyulmak şartıyla saat 18.00’den sonra yapılabilecek.
Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiç kimse 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 6. maddesinde belirtilen silahları köy, kasaba ve şehirlerde taşıyamayacak.
Oy verme günü radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat 18.00’e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak.
Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek.
Bütün yayınlar saat 21.00’den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00’den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.
