İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Nafiz Karagözoğlu, grip hastalığıyla ilgili doğru bilinen yanlışları anlattı.
Grip ile ilgili doğru sanılan yanlışlar konusunda açıklamalarda bulunan Dr. Nafiz Karagözoğlu, “Hepimiz her şeye “grip” demeye alışmışız. Belki toplum içinde birbirimize koyduğumuz tanıların “En Yanlışıdır” Grip hastalığı. Severiz konu komşuya hastalık tanısı koymayı hatta tedavi vermeyi. Çoğu kez reçetesiz olsa da bambaşka bir tadı vardır kesilen ahkamın” dedi.
NEDEN GRİP’LE NEZLE-SOĞUK ALGINLIĞI FARKLIDIR?
Dr. Nafiz Karagözoğlu, açıklamasında şunları kaydetti:
“Bu hastalıkların bedenimizde ortaya çıkaran Mikroplar farklıdır. Virüs dediğimiz mikroplarla hastalık ortaya çıkar. “GRİP” Influenza A, Influenza B ve Influenza C virüslerinin neden olduğu viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Nezle-Soğuk Algınlığı hastalığını da başka virüsler yapar. Yani her burun akıntısı Grip değildir.
GRİP OLDUĞUMUZU NASIL ANLARIZ?
38-39 C ateşiniz olur. Vücudunuzda yaygın ağrı, yorgunluk ve kırgınlık olur. “Dayak yemiş gibiyim” der bazen hastalar. “Daha önce dayak yediniz mi? Diye sormasak da Ruhsal olarak nasıl bir durum yarattığını anlayabiliriz. (Sırt, kol, bacaklarda olmak üzere). Genelde kuru öksürük, bazen burun tıkanıklığı , hapşırma ve boğaz ağrısı,üşüme, titreme, terleme olur.
GRİP NASIL BULAŞIR ?
Hayati risk doğurabilecek kadar önemli bir hastalığın bulaşmasının yollarını bilip korunmamız gerekir. En sık “Damlacık Enfeksiyonu yoluyla” ve “Tokalaşma” ile bulaşır. Yakın konuşma, öpüşme, kalabalık ortamlarda bulunma yoluyla da bulaşır. Toplumumuzda en sık kullanılan selam-samimiyet-tanışma hareketi tokalaşmadır. Hasta kişilerin çeşitli şekillerde eline bulaşan virüsler tokalaşma yoluyla hızla yayılabilir. Eğer elimizi yıkamazsak. Elimizin değdiği her yerde hastalık yayılmaya devam edebilir.
“DAMLACIK ENFEKSİYONU YOLUYLA BULAŞMA” NE DEMEKTİR?
Özellikle ağız içi ve üst solunum yollarında bulunan bakteriler ve virüsler dediğimiz mikroplar nefes alıp verme, öksürük, hapşırma sırasında tükrüğümüze bulaşık olarak dışarı çıkar. Ortam havasına, insanların solunum yolarına, cildine kıyafet ve eşyalarına bulaşabilir. Oradan da diğer insanlar hastalık kapabilir. Bu da özellikle “GRİP” gibi hastalıklarda yayılmayı arttırabilir. Özellikle toplu yerlerde yada yüzünüze hapşırırken ortaya çıkan bu durum “tokalaşmak” kadar virüsü yayabilir.
HASTA KİŞİYLE TEMASTAN KAÇ GÜN SONRA BİZDE DE GRİP BAŞLAYABİLİR?
GRİP virüsünün Kuluçka Süresi diye tarif edilen hastalık öncesi dönem 2-3 gündür. Ayrıca bağışıklık sistemimiz, başka hastalıklarımız, stres, beslenme durumumuz gibi kişisel özellikler bu süreyi değiştirebilir.
HASTALIK BAŞLADI MI GRİP NE KADAR SÜRER?
“İlaçla 7 günde, yatarak bir haftada” tabiri gerçeğe çok yakındır. Öncelikle Virüslere karşı yüzde 100 başarılı bir Anti Viral ilaç hali hazırda yoktur. Dolayısı ile hastalarımıza ilaçla yüzde 100 iyilik hali garanti edilemeyen hastalıklardır Viral Hastalıklar. En önemli tedavi istirahat ve bol su içimi, düzenli beslenmedir.
HANGİ DURUMLARDA GRİP GEÇİRİRKEN ACİL KLİNİKLERİNE BAŞVURMALIYIZ?
-39 dereceyi geçen ateşiniz var ise ve 48 saate her ne yaptıysanız düşmüyor ise,
-Grip hastalığını takiben nefes darlığınız var ve kısa kısa nefes alıyorsanız hemen bir hastane aciline başvurunuz veya 112 ye haber veriniz.
-Gripten sonra şiddetli ve geçmeyen baş ağrısı varsa veya bilinç bulanıklığınız var ise bir hastane aciline başvurunuz veya 112 ye haber veriniz.
-3 aydan büyük bebeklerde grip var ve yüksek ateş var ise (Havale geçirme riski 3 aydan büyük bebeklerde ateşolduğunda son derece yüksektir.) hemen bir hastane aciline başvurunuz veya 112 ye haber veriniz.
Ayrıca, yutkunurken zorlanma ve ağrı, göğüs, kulak ve sinüzit bölgenizde ağrınız var ve balgamlı öksürük var ise, dudaklarda-parmak uçlarında morarma-nefes darlığı-genel durum bozukluğu varsa mutlaka doktor başvurusu yapınız.
GRİP HASTALIĞINDA HAYATİ TEHDİDİN SEBEBİ NEDİR?
Özellikle Akciğerlerde ortaya çıkan enfeksiyon çok önemlidir. Zatüree veya Pnömoni denilen bu hastalık bazen sadece virüslerle, bazen de hem virüs hem de bakterilerle ortaya çıkabilir. Özellikle solunum yetmezliğine kadar gidebilen ilerlemiş durumlar söz konusu olabilir. Bu nedenle bu açıdan dikkatli olmak gerekir.
GRİP HASTALIĞINDAN NASIL KORUNALIM?
Sağlamsak; Öncelikle sakınmak gerekir. Hasta olduğu bilinen insanlarla temastan sakınalım. Hastane veya hasta ziyaretlerinde mümkünse ağzı ve burunu kapatabilen maskeler kullanalım. . Ellerimizi bol su ve sabun kullanarak yıkayalım. Uykumuza ve beslenmemize dikkat edelim. Mevsim sebze ve meyvelerinden yiyelim. Aşı ile ilgili doktorlarımızın önerilerini dinleyelim. Aşı yaptırmamız gerekiyorsa sakınalım.
Hastaysak; Aksırırken ve öksürürken ağzımızı kapatmalıyız. Bol su ve sabunla ellerimizi ve yüzümüzü yıkayalım. Verilen ilaçlar olursa düzenli alalım. Hasta olduğumuzu yakınlarımıza söyleyelim. Kişisel korunma tedbirlerinin tam alınmasınısağlayalım. İstirahat edelim. İşyerine giderek diğer sağlam insanlara hastalığı bulaştırmayalım.
GRİP HASTALIĞI HANGİ YAŞLARDA DAHA ZOR GEÇER?
6 ile 23 ay arası bebekler, İleri yaşta olanlar (65 üstü…) hastalık açısından daha büyük riskler taşırlar. Hastalığın bu yaşlarda başlaması kolay, geçmesi zordur. Ayrıca zatüree ve solunum yetmezliği açısından bu yaş grupları daha risklidir.
Alerjisi olanlar GRİP hastalığına daha kolay yakalanır mı?
HAYIR… Yapılan çalışmalar alerji öyküsü olanların diğer insanlarla eşit riske sahip olduklarını göstermiştir.
KİMLER GRİP AÇISINDAN RİSKLER TAŞIYOR?
Kalabalık ortamlarda bulunanlar yüksek risk altındadır. Yuvaya giden çocuklar, ilkokul öğrencileri, yaşlı ve bakım evi kalanlar ve çalışanlar, ileri yaştaki insanlar, kalp ve hipertansiyon hastaları, kronik akciğer hastalığı olanlar, hastanelerde sağlık personeli, Diyabeti olanlar (Şeker hastalığı), böbrek hastalığı olanlar, “Hemoglobinopatiler” denilen kan hastalığı grubundakiler, vücut bağışıklık sisteminde zayıflık yaratan hastalığı bulunanlar (İmmünolojik hastalıklar) GRİP geçirirken solunum yetmezliği ve ölüm açısından yüksek riskli gruplardır.
“BANA BİR GRİP İLACI VERİR MİSİNİZ?”
Hayır. Grip hastalığının tanısının konduktan sonra tedavisi ancak doktor önerisiyle olur. Bunun içinde önce muayene ve gerektiğinde tetkiklerin yapılması gereklidir. GRİP ilacı diye satın alıp kullandığınız günlük ilaçlar Grip hastalığını iyileştirmez. GRİP hastalığında ortaya çıkan şikayetleri hafifletebilir. Anti-Viral ilaçlar GRİP hastalığının tedavisinde kullanılabilir. Ancak %100 iyilik hali beklentisi ile kullanılmaz. Her bedende cevap ayrı gelişebilir.
GERÇEK ANTİ VİRAL İLAÇLAR HANGİLERİDİR?
Bilimsel isimleri amantadin, rimantadin, zanamivir, oseltamivir dir. İlk iki günde başlamak kaydıyla etkili olabilen ilaçlardır. Potansiyel etkisi herkeste aynı şekilde tam ve güvenilir değildir. Virüsler bu ilaçlara karşı çok çabuk direnç geliştirebilmektedirler.
GRİP İLACI DİYE GÜNLÜK HAYATTA BİLDİĞİMİZ İLAÇLARI NASIL KULLANMALIYIZ?
Nezle-Soğuk algınlığına “GRİP olduk.” Diyip Eczanelere ilaç için girmek doğru bir uygulama değildir. Özellikle GRİP ilacı denilerek ilaç almayalım. Doktorunuz tarafından bir ilaç önerilmediyse ilaç kullanmak anlamlı değildir. Buna rağmen bu gibi ilaçları kullanmak istiyorsanız. Mutlaka Doktorunuza siz danışın. Çünkü bu tip ilaçlar hiçte masum değildir.
GRİP İLACI DİYE BİLİNEN İLAÇLARI KİMLER DİKKATLİ KULLANMALI?
Hipertansiyon, ciddi kalp damar hastalığı bulunanlar, tiroid bezinin fazla çalışması, diyabet, astım bronşit, glokom, amfizem, kronik akciğer hastalığı, böbrek ve karaciğer fonksiyon bozuklukları, prostat büyümesine bağlı idrar tutukluğu gibi durumlarda dikkatli kullanılmalıdır.
KARACİĞER YETMEZLİĞİ OLANLAR GRİP İLACI DİYE BİLİNEN İLAÇLARI KULLANIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Karaciğer yetmezliği tanısı konulmuş olan hastalar bu tip ilaçları doktor bilgi ile kullanmalıdır. Karaciğerin çalışmaları bozulabilir. 12-48 saat içinde karaciğer enzimleri yükselebilir ve protrombin zamanı uzayabilir, ancak yan etkiler dozun alınmasından 1-6 gün sonrasına kadar görülmeyebilir. Kronik alkoliklerde, tedavi edici dozlardan sonra ağır karaciğer hasarı ortaya çıkabilir. Günlük toplam doz 2 gramın altında tutulmalıdır.
GRİP İLACI OLARAK BİLİNEN İLAÇLARIN BAŞKA YAN ETKİSİ VAR MI?
İçerdikleri “Klorfeniramin maleat” maddesi dikkati azaltıp, uykuya meyili arttırabilir. Dikkat gerektiren makinelerde çalışanlarda, tehlikeli ve/veya yüksek yerlerde çalışanlarda veya vasıta kullananlarda kazaya neden olabilir. Bu tip ilaç alanlar bu nedenle çok dikkatli olmalıdırlar.”
